‘ความสำคัญของ “ความโปร่งใสและธรรมาภิบาล” ใน “หน่วยงานราชการ”‘
ช่วงนี้ ข่าวคราวของการตรวจสอบ ‘สำนักงานประกันสังคม’ ดูจะเป็นประเด็นร้อนที่อยู่ในความสนใจของใครต่อใครหลายคน เพราะแน่นอนว่า สำหรับประชาชนทั่วไปที่ทำงานในฐานะ ‘ลูกจ้าง’ แล้วนั้น เงินเดือนที่ได้ ก็จะถูกหักเข้าไปสมทบในกองทุนดังกล่าว เพื่อให้ถึงตอนเกษียณอายุงาน สามารถมีเงินสำหรับการดำรงชีพ และการรักษาพยาบาลได้อย่างพอเพียง
แต่เมื่อการตรวจสอบดำเนินไป ความไม่ชอบมากพากลของกระบวนการทำงานของสำนักงานประกันสังคมก็ยิ่งเด่นชัด สร้างความกังขาและการเรียกร้องการตรวจสอบอย่างละเอียดถี่ถ้วนมากขึ้นเป็นเงาตามตัว และเหนือสิ่งอื่นใด มันได้สะท้อนถึงความต้องการที่จะให้หน่วยงานภาครัฐ ‘มีความโปร่งใส’ และมี ‘ธรรมาภิบาล’ ซึ่งเป็นหัวใจหลักสำคัญ
ความโปร่งใสและธรรมาภิบาลก็เป็นสิ่งที่สมควรจะต้องเกิดขึ้นอยู่แล้วไม่ใช่หรือ? หลายท่านอาจจะตั้งข้อสงสัยดังกล่ว แต่จากผลลัพธ์ในการตรวจสอบหน่วยงานภาครัฐในแต่ละครั้งพบว่า มีความไม่ชอบมาพากล มีนอกมีใน มีกระบวนการที่ซับซ้อนยุ่งยาก และระเบียบปฏิบัติที่สับสน ไม่สร้างความตระหนักรู้ หรือถึงขั้นกีดกันประชาชนจากสิ่งที่จำเป็นต้องรู้ ต้องทราบ และเป็นเช่นนี้ โดยตลอดมา
นั่นยิ่งตอกย้ำให้เห็นถึงความสำคัญของความโปร่งใสในหน่วยงานภาครัฐ ให้อย่างน้อยที่สุด สามารถอยู่ในจุดที่ตรวจสอบย้อนหลังได้ในทุกขั้นตอน สามารถตอบคำถามต่อปัญหาและประเด็นที่เกิดขึ้นได้อย่างถูกต้องเหมาะสม ซึ่งไม่เพียงแต่จะเกิดประโยชน์ต่อประชาชน ที่ต้องข้องเกี่ยวแวะเวียนกับธุรกรรมของภาครัฐ แต่อาจจะยังเป็นประโยชน์ต่อ ‘ภาครัฐ’ ที่จะทำให้เกิดความโปร่งใส เป็นที่เชื่อใจ เชื่อถือได้
อนึ่ง ในช่วงเวลาที่ผ่านมา มีการ ‘ประเมินวัดผล’ ด้านความโปร่งใส ที่เกิดขึ้นกับหน่วยงานภาครัฐในทุกระดับ และผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น ก็เป็นไปในทางบวกทุกปี แต่กระนั้นแล้ว เกณฑ์การประเมินที่ยังมีช่องโหว่ และกฏระเบียบบางประการที่ทำให้ไม่สามารถนำเอาข้อมูลที่มีมาเปิดเผยได้ทั้งหมด ไปจนถึงแต่ละหน่วยงาน ‘เริ่มเล่นเป็น’ ที่รู้แนวทางในการประเมิน ว่าจะทำอย่างไร จึงจะไม่ตกเป็นเป้าสายตาของประชาชน ไปจนถึงหน่วยงานตรวจสอบแผ่นดิน ก็ยิ่งสะท้อนว่า ความโปร่งใสในหน่วยงานภาครัฐ ยังคงเป็นปัญหาที่ยังตกค้างมาจนถึงปัจจุบัน
มาถึงตอนนี้ ขั้นตอนการตรวจสอบสำนักงานประกันสังคมที่ดำเนินไป ก็ยิ่งเผยรอยแผล และความกังขาสงสัยให้กับประชาชนมากขึ้นทุกขณะ พร้อมทั้งคำตอบของทางภาครัฐที่ไม่ได้สร้างความอุ่นใจ หรือคลายความแคลงใจสงสัยใดๆ เราอาจจะต้องคอยติดตามกันต่อไป ว่าเหตุการณ์การตรวจสอบที่เกิดขึ้นนี้ จะเป็นก้าวแรก ที่นำไปสู่หน่วยงานที่โปร่งใส มีธรรมาภิบาลหรือไม่
หรือจะเป็นอีกครั้ง ที่หน่วยงานภาครัฐ จะสามารถ ‘เล่นได้อยู่เป็น’ รู้แนวทาง และหาช่องโหว่ เพื่อทำให้อาณาจักรอันลึกลับเหล่านั้น ดำรงความลึกลับต่อการตระหนักรู้ของประชาชนต่อไป
