นพ.ภัทร โฆสานันท์ ศัลยแพทย์หนุ่มยุคเทคโนโลยี นักสื่อสารและวางแผน แห่งโรงพยาบาลเวชธานี

GM Live Editor

นายแพทย์หนุ่มอารมณ์ดี มากความสามารถ ผู้ที่ใช้เวลาเกินครึ่งชีวิตอยู่กับคนไข้และโรงพยาบาล ผ่าตัดมากว่า 800 เคส แทบไม่มีวันหยุด มันไม่ใช่ไฟลท์บังคับ แต่ทั้งหมดนี้เพราะเขามีความสุข บทสัมภาษณ์พิเศษ นพ.ภัทร โฆสานันท์ ศัลยแพทย์ กระดูกและข้อเฉพาะทางด้านโรคกระดูกสันหลัง โรงพยาบาลเวชธานี อะไรที่ทำให้เขายิ้มกว้างและเพลิดเพลินเหลือเกินในการเป็นศัลยแพทย์กระดูกและข้อเฉพาะทางด้านโรคกระดูกสันหลัง

บทบาทหน้าที่ในปัจจุบัน

หน้าที่หลักคือตรวจดูแล วินิจฉัย วางแผนการรักษาคนไข้ของศูนย์กระดูกสันหลัง โรงพยาบาลเวชธานี และเนื่องจากโรงพยาบาลเวชธานีให้ความสำคัญกับเรื่องเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่ทันสมัยอยู่ตลอด เราจะลงทุนนำเข้ามาก่อนเป็นที่แรกๆ ทำให้ผมต้องคอยอัปเดตเกี่ยวกับข่าวสาร เมื่อมีเทคโนโลยีตัวใหม่ที่คุ้มค่าเป็นประโยชน์สูงสุดกับคนไข้ ผมก็จะนำเสนอให้ทีมบริหารโรงพยาบาลพิจารณานำเข้ามาใช้”

เทคโนโลยีใหม่ๆ ทางการแพทย์ ตอนนี้มีอะไรบ้าง

“ถ้าเป็นเรื่องของกระดูกสันหลัง อันดับแรกเลยคือ Robotic หรือหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัด เพิ่งมีเข้ามาในไทยได้ปีกว่าๆ คนอาจจะนึกว่า คงใช้หุ่นยนต์ตัวใหญ่ๆ มาช่วยทำการรักษา แต่จริงๆ หุ่นยนต์ที่เราพูดถึงมีขนาดแค่ประมาณกระป๋องสเปรย์ มีแขน หลักการทำงานคือ เวลาผ่าตัดเราจะวางแผนทำ MRI หรือ CT Scan หลังจากนั้นจะใส่ข้อมูลตามแผนที่วางไว้เข้าไปในหน่วยความจำของหุ่นยนต์ ซึ่งเขาจะจำขั้นตอนต่างๆ ไว้เหมือนก๊อบปี้เป็นตัวเราอีกคน ซึ่งการผ่าตัดกระดูกสันหลังจะมีการใส่สกรูหรืออุปกรณ์ต่างๆ ยึดตรึงกระดูกสันหลัง หุ่นยนต์จะจำวิธีการใส่สกรูไว้ เมื่อเราจะใส่สกรู หุ่นยนต์จะชี้จุดที่เหมาะสม ช่วยให้การใส่สกรูมีความแม่นยำมากยิ่งขึ้น”

ข้อดีของเทคโนโลยีต่อคนไข้และแพทย์“

ข้อแรกเลย คนไข้ปลอดภัยมากขึ้น มีงานวิจัยในต่างประเทศได้ลองเปรียบเทียบกันว่าระหว่างใช้โรบอทกับหมอผ่าตัดว่าใครแม่นยำกว่ากัน ผลออกมาคือการใช้โรบอทมีความแม่นยำมากกว่า โดยเฉพาะหากเปรียบเทียบกับหมอมือใหม่จะเห็นความแตกต่างค่อนข้างชัดเจน ข้อสอง, คนไข้ฟื้นตัวเร็ว โดยเฉพาะเคสที่ต้องการผ่าแผลเล็กมากๆ เมื่อใช้โรบอทก็ไม่ต้องผ่าเปิดกล้ามเนื้อ เสียเลือดน้อย ดีมาก ในคนไข้สูงอายุ คนไข้แข็งแรงแทบจะเดินได้ทันทีเลย มีเคสที่ผ่าตัดหมอนรองกระดูกตอนเช้า ตอนเย็นกลับบ้านได้เลย ข้อสาม, ช่วยประหยัดค่าใช้จ่าย แต่ก่อนหลังผ่าตัดคนไข้ต้องนอนบนเตียง 3 เดือนเพื่อให้กระดูกติด ปัจจุบันพอเราใส่สกรูได้อย่างแม่นยำ กระดูกติดง่าย แผลเล็ก บาดเจ็บน้อย เสียเลือดน้อย คนไข้จึงฟื้นตัวไว กลับบ้านได้เร็วขึ้น ไม่ต้องนอนโรงพยาบาลนานๆ ไม่เปลืองค่าห้องค่ารักษา และลดความสูญเสียโอกาสและเวลา ทำให้กลับไปใช้ชีวิตปกติได้เร็วขึ้น และข้อสุดท้ายช่วยให้แพทย์ทำงานสะดวกขึ้น ใช้เวลาผ่าตัดน้อยลง มีเวลาช่วยคนไข้ได้มากขึ้น”

ทำไมจึงเลือกเป็นแพทย์เฉพาะทางผ่าตัดกระดูกสันหลัง

“ผมชอบ Mechanics ผมชอบฟิสิกส์ ชอบทำหัตถการ กระดูกข้อต่อเหมือนเครื่องยนต์กลไก มีการคำนวณแรงรับโหลด สอง, เห็นผลชัดเจนหลังการรักษา โดยหลังจากผ่าตัด ใส่กรู หรืออุปกรณ์ช่วยยึดต่างๆ เสร็จ คนไข้สามารถลุกเดินได้และยิ้มทันที เพราะได้คุณภาพชีวิตกลับคืนมา สาม, ผมมองว่าการผ่าตัดกระดูกสันหลังค่อนข้างท้าทาย ต้องวางแผนการรักษา และสอบถามอาการที่แน่ชัดของคนไข้ เพราะกระดูกสันหลังมีข้อต่อหลายข้อมาก ตั้งแต่คอถึงก้นกบมี 20 กว่าข้อ แต่ละข้ออาการไม่เหมือนกัน ปวดลงขาไม่ได้แปลว่าเกิดจากหลังอย่างเดียว อาจมาจากช่วงอก จากคอก็ได้ ซึ่งมันไม่ใช่ตายตัว โรคเดียวกัน ข้อเดียวกัน แต่ไลฟ์สไตล์ไม่เหมือนกันก็รักษาต่างกัน”

ประสบการณ์การผ่าตัดหรือเรื่องราวคนไข้ที่ประทับใจ

“การเป็นศัลยแพทย์กระดูกสันหลังที่โรงพยาบาลเวชธานี ซึ่งเปิดมานานกว่า 25 ปี เป็นที่รู้จักเชื่อถือในหลายประเทศ ทำให้ผมได้พบกับคนไข้จำนวนมาก ทั้งคนไข้ไทยและต่างชาติ ที่นี่มีคนไข้ต่างชาติบินมาเพื่อเข้ามารับการรักษาค่อนข้างเยอะ ซึ่งส่วนใหญ่จะรู้จักโรงพยาบาลเวชธานีจากการบอกเล่าความประทับใจแบบปากต่อปากของคนที่เคยเข้ารับการรักษา ความประทับใจของผมมาจากการที่ได้พูดคุยสอบถามอาการกัน ผมจะจำคนไข้ได้ทุกคน จะพูดคุยเพื่อให้ทราบถึงสาเหตุที่แน่ชัดของโรค และให้คนไข้มีความเข้าใจในโรคของตนเอง มีอยู่เคสหนึ่งเป็นคนไข้มาจากอาหรับ ก่อนเข้ารับการผ่าตัด ตัวเขาเองคิดว่าคงจะอุ้มลูกไม่ได้อีกแล้ว แต่หลังพักฟื้นจากผ่าตัด เขาสามารถกลับมาอุ้มลูกได้ ผมรู้สึกภูมิใจที่มีส่วนช่วยให้คนไข้กลับมามีความสุขในชีวิตอีกครั้ง

“มีอีกเคสเป็นคนไข้มาจากเอธิโอเปีย ต้องใช้ไม้เท้าค้ำทั้งสองข้าง เคยรับการผ่าตัดมาแล้วจากประเทศเยอรมนี ขาซ้ายขยับไม่ได้ ทำกายภาพมาเป็นปี อาการก็ไม่ดีขึ้น เขาบอกว่าทรมานมาก ช่วยเขาด้วย ไปหาหมอมาหลายที่แล้ว แต่ได้รับการปฎิเสธตลอด ทางผมและทีมงานเข้าใจถึงความรู้สึกของคนไข้ จึงตรวจหาสาเหตุของโรคอย่างละเอียด สแกนเข้าไปพบว่ามีก้อนบางอย่างเกาะอยู่รอบๆ เส้นประสาท เหมือนเป็นเนื้อพังผืดเกาะอยู่ เป็นงานที่ยาก การผ่าตัดมีความเสี่ยงสูง นั่นอาจเป็นสาเหตุให้หลายที่ปฏิเสธการรักษา เพราะไม่มีใครอยากรื้อ แต่ทางเราอยากให้เขาหายจากโรคที่เป็น จึงวางแผนให้การรักษาผ่าตัดอย่างละเอียด รอบคอบ และปลอดภัยมากที่สุด ทางทีมทุกคนพยายามกันอย่างเต็มที่ และลุ้นให้กำลังใจคนไข้ถึงผลลัพธ์ที่จะออกมา ซึ่งปรากฏผลว่าดีมาก

“สองอาทิตย์หลังผ่าตัด คนไข้เดินมาหาผม เขาฟื้นตัวเร็ว แข็งแรง คนไข้ดีใจมาก ทุกอย่างไม่ใช่ว่าผมผ่าตัดเก่งดีมากที่สุด แต่เพราะร่างกายมนุษย์มหัศจรรย์ และตัวคนไข้เองก็พร้อมที่จะหาย มีหลายองค์ประกอบที่เอื้อกัน ทั้งการวินิจฉัยอาการของแพทย์ การวางแผนการรักษา ความร่วมมือจากผู้ป่วย ทำให้ผลลัพธ์ออกมาดี น่าพอใจ”

คุณสมบัติของการเป็นหมอผ่าตัดที่ดีในสายตาของหมอภัทร

“หมอผ่าตัดที่ดีไม่ใช่ฝีมือดี ผ่าตัดคล่องเท่านั้น เพราะครึ่งทางแรกคือการผ่าตัด อีกครึ่งทางที่เหลือคือการดูแลตัวเองของคนไข้ ดังนั้น คุณสมบัติสำคัญเลยคือทักษะในการคุยสื่อสารกับคนไข้ การรับฟังคนไข้เพื่อเขาจะได้ให้ข้อมูลแก่เรามากที่สุด ถ้ามีความสัมพันธ์ที่ดีกับคนไข้ เราจริงใจกับเขา เมื่อแนะนำอะไรไป เขาเห็นความสำคัญ เขาก็อยากจะให้ความร่วมมือ ผมมองว่าคนไข้สบายตัวแล้ว ใจต้องสบายด้วย แนวการคุยกับคนไข้ของผมคือ ถ้าคนไข้ไม่ยิ้มเลย ผมจะยังไม่ให้ออกจากห้อง จะคุยทำความเข้าใจในตัวคนไข้ไปเรื่อยๆ สำรวจดูว่าเขากังวลเรื่องอะไรบ้าง ต้องเคลียร์ตรงนั้นก่อน บางคนเป็นโรคกล้ามเนื้อ แต่กลุ้มใจคิดว่าตัวเองปวดหลัง เพราะเป็นอาการข้างเคียงจากโรคไต คนไข้ก็กลับไปด้วยความวิตกกังวล ผมเชื่อว่า การรักษาโรคก็ต้องรักษาใจคนไข้ควบคู่ไปด้วยครับ”

เป้าหมายที่อยาก Achieve เพิ่ม

“ในฐานะที่เป็นศัลยแพทย์ เนื่องด้วยปัจจุบันเป็นยุคดิจิทัลที่มีเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการแพทย์มากมาย ผมอยากจะพัฒนาทักษะ และนำนวัตกรรมใหม่ๆ ที่ทันสมัยเหล่านี้มาใช้ในการรักษาผู้ป่วยให้ได้ผลดียิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเทคโนโลยีนำวิถี Navigator ที่เข้ามาช่วยกำหนดตำแหน่งหรือองศาที่ถูกต้อง เอื้อให้สามารถวางแผนผ่าตัดได้อย่างแม่นยำ ปลอดภัย หุ่นยนต์ Robotic Spinal Surgery ที่เข้ามาช่วยศัลยแพทย์ในการใส่สกรูในกระดูกสันหลัง ในตำแหน่งที่เหมาะสม ลดโอกาสความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้น ข้อดีจากเทคโนโลยีมีอยู่มากที่เราจะนำมาใช้ รวมถึงไม่หยุดที่จะศึกษาเทคโนโลยีใหม่ๆ อย่างต่อเนื่องที่จะเข้ามาในอนาคตอีกด้วย ทั้งนี้ก็เพื่อประโยชน์สูงสุดแก่ผู้ป่วยทุกราย โดยเฉพาะผู้ป่วยสูงอายุ ที่มีข้อจำกัดหลายๆ ประการ”

ป้าหมายที่อยาก Achieve เพิ่ม

ความสุขของการเป็นแพทย์คืออะไร

“ความสุขของผมคือความเพลิดเพลินในการทำงาน ผมเห็นคนไข้แฮปปี้ มันอิ่มอยู่ในใจ ถ้ามีคนไข้นอนอยู่ ผมบอกเลย ผมจะมาเจอคุณทุกวัน ที่นี่มีคนไข้จากต่างประเทศโซนอาหรับเยอะ บางคนกลับประเทศไปก็โทรฯ มาหา บางคนส่งตั๋วเครื่องบินมาจากต่างจังหวัด บอกว่าลูกจะแต่งงาน เชิญคุณหมอมาร่วมงานด้วย พอเป็นเช่นนี้ รู้สึกเหมือนเรามีครอบครับที่ใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ ความสุขอีกอย่างของผมคือความท้าทาย แต่ละเคสการรักษาไม่เหมือนกัน หลังผ่าตัดเวลามาเยี่ยมคนไข้ เรามีความคาดหวังว่าวันนี้คนไข้จะอาการดีขึ้น เราทำได้สำเร็จตามแผนที่ตั้งเป้าหมายไว้หรือไม่ อย่างไร”

นอกเหนือจากความสุขในการทำงาน ความสุขยามว่างคืออะไร

“ผมชอบออกกำลัง ถือเป็นการผ่อนคลายและได้ดูแลสุขภาพด้วย อีกอย่างที่ชอบมากคือพวกเครื่องยนต์กลไก สมัยเรียนว่างๆ ไม่ได้อยู่เวรก็ไปขลุกอยู่ที่อู่รถ กระทั่งสนิทเป็นเพื่อน หุ้นกันเปิดบริษัทสั่งรถนำเข้ารวมถึงอะไหล่อุปกรณ์แต่งรถ เป็นธุรกิจที่ตรงกับความชอบส่วนตัว ผมสะสมรถสปอร์ตและนาฬิกา เริ่มต้นด้วยสะสม Omega ก่อนขยับมาเป็น Rolex, Patek Philippe บางเรือนมีปล่อยขายไปบ้าง ซึ่งก็ได้กำไรค่อนข้างดี ถือว่าเป็นของสะสมที่ผมชอบมาก แถมสร้างรายได้ เริ่มซื้อมาขายไป กลายมาเป็น Passion Investment ในที่สุดครับ”