น้ำยาบ้วนปากจำเป็นจริงหรือ?
บางคนถึงกับซื้อขนาดพกพาไปบ้วนหลังอาหารทุกมื้อ เพราะคิดว่าน้ำยาบ้วนปากจะช่วยให้ปากสะอาด ไม่มีกลิ่น ซึ่งจริง ๆ แล้วน้ำยาบ้วนปากจำเป็นมากขนาดนั้นเลยหรือ? แล้วถ้าใช้บ่อยๆ จะมีความเสี่ยงเป็นมะเร็งช่องปากอย่างที่ได้ยินมาจริงไหม?
‘กลิ่นปากไม่ใช่เรื่องตลก’ วลีฮิตจากโฆษณายาสีฟันยี่ห้อหนึ่งที่เชื่อว่าหลายคนเห็นด้วยและให้ความสำคัญกับการดูแลช่องปากอยู่เสมอ เพราะกลัวว่าจะมีกลิ่นปากจนทำให้เสียภาพลักษณ์ และหนึ่งในวิธีที่การดูแลช่องปากของหลายๆ คนก็คือการใช้น้ำยาบ้วนปาก
บางคนถึงกับซื้อขนาดพกพาไปบ้วนหลังอาหารทุกมื้อ เพราะคิดว่าน้ำยาบ้วนปากจะช่วยให้ปากสะอาด ไม่มีกลิ่น ซึ่งจริง ๆ แล้วน้ำยาบ้วนปากจำเป็นมากขนาดนั้นเลยหรือ? แล้วถ้าใช้บ่อยๆ จะมีความเสี่ยงเป็นมะเร็งช่องปากอย่างที่ได้ยินมาจริงไหม?
เรื่องนี้มีข้อมูลจากกรมอนามัยแนะนำว่า ถ้าสุขภาพช่องปากเราปกติดี ก็ไม่มีความจำเป็นต้องใช้น้ำยาบ้วนปาก เพราะการใช้ติดต่อกันนานๆ อาจทำให้เกิดเชื้อราในช่องปากเพิ่มขึ้นเพราะสมดุลในช่องปากเสียไป เพราะจริงๆ แล้วในปากเราไม่ได้มีแต่เชื้อโรคร้ายๆ อย่างที่หลายคนคิด แต่เชื้อโรคดีๆ ก็มีอยู่เหมือนกัน แล้วทีนี้การใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อโรคในช่องปากก็หมายถึงฆ่าไปหมดทั้งเชื้อโรคร้ายเชื้อโรคดี
ส่วนประเด็นที่หลายคนอาจจะเคยได้ยินมาบ้างที่บอกว่าน้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ อาจเป็นปัจจัยเสี่ยงของมะเร็งช่องปาก เรื่องนี้เองก็มีงานวิจัยในหลายประเทศรวมถึงประเทศไทยด้วยที่พยายามศึกษาหาคำตอบ แต่ก็ไม่สามารถหาข้อสรุปแบบฟันธงได้
มีเพียงข้อแนะนำว่าสำหรับคนที่สูบบุหรี่หรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำซึ่งมีความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งช่องปากอยู่แล้ว ไม่ควรใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีแอลกอฮอล์ผสม เพราะสาเหตุของมะเร็งในช่องปากก็มาจากการสูบบุหรี่และแอลกอฮอล์ ซึ่งหากใช้น้ำยาบ้วนปากแบบที่ผสมแอลกอฮอล์ก็อาจจะเป็นการเพิ่มความเสี่ยงได้
ส่วนคนทั่วไปแนะนำว่าไม่ควรใช้น้ำยาบ้วนปากที่ผสมแอลกอฮอล์แทนการแปรงฟัน เพราแอลกอฮอล์จะแทรกซึมเข้าเยื่อบุในช่องปากจนอาจนำไปสู่การเกิดโรคมะเร็ง โดยเฉพาะผู้ที่มีเลือดออกตามเหงือกและผู้ที่ใส่ฟันปลอมจะมีความเสี่ยงสูง
ที่สำคัญคือ เราไม่ควรตกเป็นเหยื่อของการโฆษณาที่มักชวนให้เราเข้าใจประสิทธิภาพของน้ำยาบ้วนปากแบบผิดๆ เช่น การทำให้เราเข้าใจว่าน้ำยาบ้วนปากสามารถลดกลิ่นปากได้เป็นเวลานาน โดยใช้คำว่า “ช่วยยับยั้งแบคทีเรีย สาเหตุของกลิ่นปาก” นานเท่านั้นเท่านี้ชั่วโมงก็ว่ากันไป แต่จากการศึกษาพบว่า ประสิทธิภาพของน้ำยาบ้วนปากจะช่วยลดกลิ่นปากได้ชั่วคราว ประมาณ 3 ชั่วโมงเท่านั้น
ทั้งนี้ทั้งนั้นก็ไม่ได้บอกว่าน้ำยาบ้วนปากไม่ดีเสียทีเดียว เพราะทุกครั้งที่บ้วนปากเราก็จะรู้สึกได้ถึงความสะอาด สดชื่น กลิ่นปากหอม มั่นใจ แต่ขณะเดียวกันเราก็ควรจะตระหนักถึงโทษที่แฝงอยู่ด้วย ทางที่ดีควรใช้อย่างพอเหมาะพอควรน่าจะดีที่สุด
